Loos schuldgevoel

Schuldgevoel wordt soms als excuus gebruikt om iets verkeerds toch te doen en wel met een iets minder bezwaard geweten, heb ik de indruk. Iets kopen boven je budget, de hele reep chocola opeten: ik voel me zo schuldig. Ik weet dat ik het niet had moeten doen, maar intussen heb ik er wel mooi van genoten.

Een stedentripje maken en daarvoor fluitend het vliegtuig instappen: veel mensen kunnen dat niet meer. Maar we kunnen het ook niet laten. En ja, we voelen ons wel schuldig. En omdat dat schuldgevoel zo lastig is, kopen we het af door een boom te laten planten. Wie daaraan gaat rekenen, komt tot de ontdekking dat het nut twijfelachtig is. Maar ja, we hebben dat weekendje weg zo nodig, want we werken zo hard…

Een radicaal, drastisch, vertrekkend, en ingrijpend besluit nemen – kunnen we dat nog? Afzien van eigenbelang?

(illustratie: Trouw, 29 november 2018)

 

Advertenties

Vakantie thuis

Heerlijk was het om ons huis als vakantiehuis te beschouwen. Noodzakelijke dingen zijn dan dingen die je eerst doet in plaats van je hoofdbezigheid. Goed om als richtlijn voor iedere dag te houden.

In een vakantiehuis heb je alles wat je nodig hebt, maar ook niet meer dan dat. Ik ben tegenstrijdig, wil alles bewaren en toch weinig hebben.

In Trouw vond ik een mooie uitdrukking voor wat vakantie houden is: de dagelijkse  routine uit je kleren schudden.

(Uit mijn dagboek van april 1991)

In kort bestek geven deze aantekeningen weer wat voor mij vakantie is. Net als toen probeer ik die voorwaarden ook te verwezenlijken in het dagdagelijkse (mooi Vlaamse uitdrukking) leven.

1. De basishandelingen een bescheiden plaats toewijzen.
2. Geen ballast hebben.
3. Loskomen van de sleur.

Het Biesboschhuisje: ooit ontdekt tijdens een wandeling vanuit Oud-Drimmelen. Wat een prachtig plekje!

Meer ‘lezen’

Van boeken krijg je nooit genoeg. Die slogan past niet alleen goed bij de boekhandel, maar ook bij mij. Kunnen wonen in de wereld van een boek verrijkt mijn leven. Ik stond mezelf nooit toe om een boek niet uit te lezen als het me niet boeide. Maar er zijn zoveel schitterende verhalen dat het jammer is om tijd te besteden aan een middelmatig boek.

Ik heb onlangs een manier gevonden om meer te ‘lezen’. Ik heb de app Luisterbieb op mijn telefoon gezet. In een ommezien vind ik in de overzichtelijke lijst een titel die me aanspreekt. Nog een paar minuten later is het bestand geladen en kan ik gaan luisteren. Vaak is degene die het verhaal voorleest ook de schrijver. Het eerste boek waar ik naar luisterde was Om wie je bent van Aaltje van Zweden. Haar verhaal over haar gezinsleven met een bijzondere zoon en over haar kindertijd raakte me extra doordat ik haar eigen stem hoorde.

Voordelen van het beluisteren van boeken (via de app Luisterbieb)

• Boeken zijn gratis en zonder veel moeite in huis te halen (voor leden van de openbare bibliotheek)
• De boeken worden goed voorgelezen, vaak door de schrijver zelf.
• De app onthoudt waar je gebleven was: ezelsoren niet nodig.
• Je kunt verder gaan met het boek op momenten waarop je anders niet zou lezen (als je in het donker buiten zit, als je onderweg bent, als je een klus onderhanden hebt).
• Je kunt bladwijzers instellen als je een bepaald gedeelte terug wilt kunnen vinden.
• Je kunt echt tegelijk met een ander hetzelfde boek ‘lezen’!

Nadelen:

• Je mist de illustraties en andere tastbare elementen van het boek.
• Je kunt niet even terugbladeren als je je afvraagt hoe iets ook weer zat.

De dikke pil van Jolande Withuis over het leven van Juliana (864 bladzijden) is het omvangrijkste boek dat ik tot nu toe geladen heb. Ruim vier hele werkdagen luisteren – zou dat ook lukken binnen de uitleentermijn van 21 dagen?

Discipline

Met honden heb ik niet zoveel. Ik vind het prima dat ze bestaan, maar ik verbaas me erover hoeveel plaats sommige mensen in hun leven voor een hond inruimen. Daar heb ik geen last van, dat is waar. Wat ik wel merk is of een hond een baas heeft of de baas is. Op plaatsen waar een hond los mag lopen, wil ik me ook veilig voelen.

Als er een hond op me afrent terwijl de eigenaar herhaaldelijk “Hier!” roept, maar de hond zelfs geen vaart mindert, vind ik dat niet fijn.

Als een hond tegen me op springt, en hij volgens de ‘baas’ heus niks doet en alleen maar wil spelen, ben ik niet blij.

Toen eens een hond me gebeten had, en ik daarover in gesprek ging met de eigenaar, kreeg ik te horen dat ik ook niet moest gaan hardlopen op een plaats waar honden los mogen lopen…

Er is me iets opgevallen. Als ik vroeg ga hardlopen, kom ik vaak honden tegen die niet op me reageren, of onmiddellijk luisteren als hun baas hen roept. Wat later op de ochtend wordt er meer geschreeuwd met minder effect. Is er verband tussen de discipline van vroeg opstaan en de de discipline die een hond aangeleerd krijgt?

Eén boek – focus of overdosis

Ik ben weleens jaloers op mensen waarvan je leest dat ze één boek op zolder gevonden hebben, waarmee ze hun behoefte aan kennis proberen te bevredigen. Ik heb zoveel bronnen die die mogelijkheid bieden – 1 reclamefolder geeft al massa’s ideeën: dat zou ik willen maken, waar komt dat woord vandaan, grappige typografie, waarom wel Kerst- en geen Paasversieringen, zelf stillevens willen fotograferen, enzovoort. En dan heb je al die tvprogramma’s die thema’s bij de kop nemen die mij óók interesseren. Vermoeiend.

(Uit mijn dagboek van 19 en 20 maart 1991)

Ha! Paasversieringen hebben we inmiddels ook, en wat zijn we daar mee opgeschoten? Kunnen we ons druk maken over de vraag of we niet beter ‘voorjaarseitjes’ aan de ‘lentetak’ kunnen hangen… Maar dat terzijde.

Ik heb geleerd dat beperking van buitenaf niet nodig is. Om me te kunnen focussen, kan ik ook zelf keuzes maken. Als ik één film per maand bekijk, geef ik mezelf de gelegenheid daar veel aan te beleven. Als ik alle kranten en tijdschriften lees die me onder ogen komen, wordt het vanzelf een vluchtig bekijken. Als ik overal warm voor loop, loop ik geheid vast.

Twee soorten vroeger

Een jaar of acht, negen zal ik geweest zijn. Ik was in een boek een rijmpje tegengekomen  dat soberheid aanmoedigde:

Zuivel op zuivel
is werk van de duivel.

Ik vertelde daarover aan mijn oma, enigszins beschroomd omdat ik wel aanvoelde dat hier erg alledaags over Gods aartsvijand gesproken werd.

“Oma, vroeger zeiden ze dat je nooit kaas en boter op je brood mocht doen. Zuivel op zuivel / is werk van de duivel.”

Mijn oma fronste inderdaad haar wenkbrauwen, maar wat ze zei had ik toch niet verwacht. “Daar weet ik niks van hoor, dat heb ik nog nooit gehoord. En ik vind het maar rare praat.”

Duizelingwekkend diep werd opeens het verleden.

 

Onvrede en focus

Uit mijn dagboek van 1991: “Ik kan niet genieten. Als ik iets doe, wil ik altijd nóg iets, of zelfs meerdere dingen doen. Oppervlakkig gezien schep ik veel vreugde in het leven, maar er is altijd onrust, onvrede.”

Ik heb ontdekt dat focus, doelgerichtheid, belangrijk is. Focus op twee manieren.

1. Zorgen dat je niet te veel rollen vervult en niet te veel taken hebt. Aandacht maakt alles mooier – dat weet niet alleen Ikea.
2. In het nu leven. Eén ding tegelijk doen, en je daar op richten.

En ik ben blij met die ontdekking. Onrust en onvrede ken ik niet meer in de mate van toen.